Jedną z najtrudniejszych rzeczy dla uczniów zaczynających przygodę z językiem koreańskim jest opanowanie liczb oraz sposobów używania ich w zdaniu. Te trudności wynikają głównie z faktu, że koreański używa dwóch oddzielnych systemów liczbowych- rodzimego oraz sino-koreańskiego. W tym artykule przedstawię Ci oba z nich oraz opowiem w jakich sytuacjach są używane.
Liczby sino-koreańskie
Tak jak wspomniałem, Koreańczycy używają dwóch oddzielnych systemów liczb, i nauka obu z nich jest niezbędna do pełnego zrozumienia tego aspektu języka. Zacznijmy od poznania liczb sino-koreańskich, czyli pochodzenia chińskiego.
Liczby od 0 do 10
0 | 영/공 | jong/kong* |
1 | 일 | il |
2 | 이 | i |
3 | 삼 | sam |
4 | 사 | sa |
5 | 오 | o** |
6 | 육 | juk |
7 | 칠 | cil |
8 | 팔 | pal*** |
9 | 구 | ku |
10 | 십 | sip |
Liczby od 11 do 99
Jeżeli znasz już liczby od 0 do 10, tworzenie większych liczb jest bardzo proste. 11 to po prostu 10 + 1 (십일), 12 to 10 + 2 (십이) itd. Liczbe 20 uzyskamy za to przez połączenie 2 z 10 (이십), 30 poprzez połączenie 3 z 10 (삼십) itd.
Poniżej trochę innych przykładów:
22 | 20+2 | 이십이 | isibi |
33 | 3×10+2 | 삼십삼 | samsibsam |
47 | 4×10+7 | 사십칠 | sasibcil |
74 | 7×10+4 | 칠십사 | cilsibsa |
96 | 9×10+6 | 구십육 | kusibjuk |
Większe liczby
100 w języku koreańskim to 백. 1000 to 천. 10 000 to 만. Możesz zastanawiać się, dlaczego 10 000 ma specjalną nazwę i nie jest to po prostu 10×1000. W koreańskim (podobnie jak w chińskim i japońskim) 10 000 to bardzo istotna liczba. Wszystkie liczby większe od 10 000 są podawane jako wielokrotności właśnie 10 000, czyli 만.
W języku polskim liczby takie jak 100 000 czy 500 000 czytamy jako wielokrotności tysiąca, np. 100 lub 500 tysięcy w powyższych przykładach.
W koreańskim 100 000 to 십만, czyli 10x 10 000. A zatem dosłowne tłumaczenie jako 백천 (100×1000) jest niepoprawne. Podobnie 500 000 to po koreańsku 오십만 (50×10 000). Poniżej tabelka z przykładami dużych koreańskich liczb:
100 | 백 | pek | |
1000 | 천 | cion | |
7000 | 7×1000 | 칠천 | cilcion |
9440 | 9×1000+4×100+40 | 구천사백사십 | kucionsabeksasib |
10 000 | 만 | man | |
11 000 | 10 000+1 000 | 만천 | mancion |
33 692 | 3×10 000+3×1000+6×100+82 | 삼만삼천육백구십이 | sammansamcionjukbekkusibi |
100 000 | 10×10 000 | 십만 | sibman |
230 000 | 23×10 000 | 이십삼만 | isibsamman |
1 000 000 | 100×10 000 | 백만 | pekman |
10 000 000 | 1000×10 000 | 천만 | cionman |
100 000 000 | 억 | ok | |
1 000 000 000 | 10×100 000 000 | 십억 | sibok |
Rodzime liczby koreańskie
Za nami liczby sino-koreańskie, czas na rodzime koreańskie liczby. Mamy zatem do czynienia z oddzielnym zestawem liczb. Na szczęście rodzime liczby sięgają tylko do 99, od 100 wzwyż będziemy zawsze używać sino-koreańskich odpowiedników.
Liczby od 1 do 10
W rodzimym koreańskim systemie liczbowym nie występuje 0, liczby od 1 do 10 wyglądają następująco:
1 | 하나 | hana |
2 | 둘 | tul |
3 | 셋 | set |
4 | 넷 | net |
5 | 다섯 | tasot |
6 | 여섯 | josot |
7 | 일곱 | ilgob |
8 | 여덟 | jodol |
9 | 아홉 | ahob |
10 | 열 | jol |
Liczby od 11 do 99
Liczby od 11 do 19 tworzymy po prostu przez połączenie 10 i danej cyfry np. 11 to 열하나 (10+1), 12 to 열둘 (10+2) itd. Niestety od 20 wzwyż nie jest już tak łatwo, bo w systemie rodzimym koreańskim istnieją osobne słowa na 20,30,40 i tak dalej. Dla pocieszenia powiem, że w praktyce bardzo rzadko używa się liczb rodzimych większych niż 30, więc na razie nie musisz się za bardzo nimi przejmować 🙂 Oto nazwy kolejnych wielokrotności 10, od 20 wzwyż:
20 | 스물 | symul |
30 | 서른 | soryn |
40 | 마흔 | mahyn |
50 | 쉰 | sin |
60 | 예순 | jesun |
70 | 일흔 | iryn |
80 | 여든 | jodyn |
90 | 아흔 | ahyn |
Żeby stworzyć liczby takie jak 23, 35 czy 47, musimy po prostu połączyć daną wielokrotność 10 z cyfrą od 1 do 9. Np. 23 to 스물셋 (20+3). Poniżej więcej przykładów:
22 | 20+2 | 스물둘 | symultul |
33 | 30+3 | 서른셋 | sorynset |
57 | 50+7 | 쉰일곱 | sinilgob |
68 | 60+8 | 예순여덟 | jesunjodol |
89 | 80+9 | 여든아홉 | jodynahob |
Kiedy sino-koreańskie, a kiedy rodzime?
Tak jak wspomniałem na początku, oba systemy liczbowe są niezbędne w codziennym życiu. Mają jednak różne zastosowania i teraz je sobie omówimy, zaczynając od liczb sino-koreańskich.
Zastosowania liczb sino-koreańskich
- działania matematyczne
- liczenie pieniędzy
- numer pokoju, autobusu, linii metra itd.
- numer telefonu
- liczenie dni, tygodni, miesięcy, lat, minut, sekund
- podawanie dat
Nazwy miesięcy w języku koreańskim to po prostu sino-koreańskie liczby od 1-12 z dołączonym przyrostkiem 월. Na przykład luty to 2월 (이월), marzec to 3월 (삼월), wrzesień to 9월 (구월) itd.
Zastosowania liczb rodzimych
- liczenie rzeczy, ludzi, zwierząt itd.
- podawanie wieku
- liczenie godzin
Liczenie ludzi, zwierząt i przedmiotów jest najważniejszym zastosowaniem rodzimego systemu liczbowego i musimy mu się bliżej przyjrzeć.
Język koreański wykorzystuje w zdaniach klasyfikatory, czyli „jednostki” używane do policzenia rzeczy, ludzi czy zwierząt. Można je porównać do polskiego słowa „sztuka”. Mówimy na przykład o jednej sztuce warzywa czy owocu. Różne kategorie przedmiotów oraz stworzeń mają specjalne klasyfikatory.
Spójrzmy na zdanie „Widzę trzy koty” po koreańsku
고양이 세 마리 봐요.
고양이 | 세 | 마리 | 봐요 |
kot | trzy | klasyfikator zwierząt | widzę |
kojangi* | se | mari | płajo** |
W tego typu zdaniach użyjemy zawsze liczb rodzimych. Widzimy, że nie wystarczy podać liczby oraz rzeczy, o której mówimy. Potrzebujemy jeszcze klasyfikatora. Zauważ też, że liczba 3 w tym zdaniu to 세, a nie 셋. Liczby 1,2,3,4 oraz 20 zmieniają się w następujący sposób kiedy poprzedzają klasyfikator:
1 | 하나—-> 한 |
2 | 둘—-> 두 |
3 | 셋—->세 |
4 | 넷—->네 |
20 | 스물—->스무 |
Oto przykłady najpopularniejszych klasyfikatorów:
개 | ke | ogólny klasyfikator dla rzeczy |
명 | mjong | klasyfikator dla ludzi |
마리 | mari | klasyfikator dla zwierząt |
대 | te | klasyfikator dla samochodów i maszyn |
병 | pjong | klasyfikator dla butelek |
권 | kłon | klasyfikator dla książek, zeszytów |
Dziwny przypadek godzin
Tak jak wspomniałem wcześniej, godziny liczy się w koreańskim za pomocą liczb rodzimych. Np. dwie godziny to 두 시간, pięć godzin to 다섯 시간 itd. Natomiast przy podawaniu czasu użyjemy obu systemów liczbowych. Godziny podajemy w systemie rodzimym, a minuty w sino-koreańskim. Np. godzina 10:20 to 열시 이십분, gdzie 시 oznacza godzinę, a 분 minuty.
Tak jak widzisz, temat liczb w języku koreańskim jest dość zawiły i potrzeba trochę czasu, żeby się z nimi oswoić. Jeśli chcesz w prosty i przyjemny sposób nauczyć się tego oraz innych aspektów koreańskiego, rzuć okiem na moją ofertę prywatnych lekcji online.